opgeruimd

Recent opgericht de Gemeenschap van Ongediplomeerde Ampikkelateurs.  Ruim je op straat de rotzooi van een ander op, dan mag je je al als lid beschouwen. Zo wordt Nederland écht schoner.

Al een paar jaar ben ik lid, het genootschap was nog niet eens opgericht zelfs. Het ophalen van huisvuil en grofvuil en het schoonhouden van de openbare ruimte vielen een jaar of acht onder mijn politieke verantwoordelijkheid. In die jaren hebben we geprobeerd de dorpsbewoners te betrekken bij de kleine klusjes die er ook zonder vooropleiding te doen vallen. Met de zeven medewerkers die de gemeente ter beschikking had was het al aanpoten om de urgente taken - in gemeentereiniging, plantsoenen, riolering, bestrating - uit te voeren. Het kruimelwerk schoot er dan ook vaak bij in. Met de Klussenweek hoopten we zelfredzaamheid en betrokkenheid te kweken. En we hadden geluk, het was die week prachtig weer. Vuilprikken blijkt een verslavende uitwerking te hebben.

De week was nodig om in elke uithoek van de gemeente activiteiten te kunnen opzetten. Een actiehesje heb ik nog, en een knijpertje - de modernere versie van de simpele stok met prikker - kreeg ik bij mijn afscheid mee. Met daarop een sticker van de regionale reinigingsdienst waaraan de gemeente de huisvuilinzameling en de bijbehorende werknemers inmiddels had overgedragen, en waarin we aandeelhouder geworden waren. Ampikkelateur op de Veluwe dus nu.  Deze zomer heb ik kunnen vaststellen dat de zogeheten "Blikvangers" hun werk ook hier uitstekend doen. Het zijn de schepnetten die fietsers aanmoedigen hun lege blikjes fris of bier niet zomaar weg te gooien, maar even wat langer vast te houden tot ze langs het vangnet komen en ze er dan zwierig in te mikken. Het exemplaar bij Warnsveld won de wedstrijd, want was bijna helemaal gevuld. Leve de hittegolf.

Van de regiodienst was ik nog even Commissaris, in een Raad die werd aangevoerd door de man die voor Nederland de jeugdwerkloosheid de vorige keer met een Taskforce te lijf ging. Hem had ik al leren kennen toen hij en ik allebei nog jeugdig waren maar zonder last van werkloosheid te hebben. Hans de Boer was adviseur voor het bedrijfsleven en moest geïnterviewd worden voor de Kamer van Koophandelkrant. Nu probeert Mirjam Sterk naar zijn latere opdracht de nieuwe jongeren aan het werk te krijgen, jeugdwerklozen zijn er door de crisis immers opnieuw.

Zelf had ik ook met de jeugd te maken. Als raadslid was ik al eens op de openbare school wezen kijken, ik werd met grote achterdocht bejegend omdat haar zulke belangstelling vanuit het schoolbestuur nog nooit overkomen was. Het niet geringe achterstallig onderhoud bleef duren totdat de rijksregelingen waren afgeschaft en de nieuwbouw voor gemeentelijke rekening kwam. De bijzondere scholen waren in deze gemeente met confessioneel-liberale meerderheden nu eenmaal altijd voorgegaan. Vreugde beleefde ik later als portefeuillehouder onderwijs aan het werven van een heel goed nieuw schoolhoofd - door het harteloos afwijzen van Amsterdamse sollicitanten die het in ons dorp wat rustiger aan wilden komen doen. En pijn deed het, toen het bestaan van de school als fiere éénpitter ten einde kwam doordat ook in deze branche regionale schaalvergroting de norm werd. Ik beschouw het maar als een onvermijdelijke afloop. En was er natuurlijk trots op, dat onze directeur, toch een vrouw, de combinatie ging leiden./

fladdermuizen

Niets menselijks is dieren vreemd, leert Jan van Hooff ons in een gastcollege voor de NTR Zomeracademie. Wij Arnhemmers weten dat hij de oudere broer is van de vroegere directeur van Burgers Zoo. (Zó is de uitspraak, niet Zoe, al klinkt het vreemd.)

Jan vond zijn broer de betere manager, en bleef zelf plezier houden in de wetenschap van en het lesgeven in het gedrag van mens en dier. Daardoor kan hij ons nu uitleggen dat vampiervleermuisjes hun soort in stand houden door wederzijds altruïsme. Elke twee dagen hebben ze vers bloed nodig om niet te verhongeren. Wie een nachtje botvangt weet dat hij een beroep kan doen op de mededeelzaamheid van muizen die wel succesvol waren. Met wat gebedel krijgt de hongerlap een orale bloeddonatie los. Hij moet wel tot wederdienst bereid zijn als dat zo uitkomt. Uitzuigers - de luie vleemuizen die zelf geen moeite doen en lekker thuisblijven terwijl de anderen het zware werk doen - krijgen nul op het bloedrekest.

Een van de vleermuisjes van Van Hooff hebben we daadwerkelijk eens ontmoet in de mijngang van Burgers, die in het filmpje in beeld komt omdat daarin de vleermuizengrot, met glas ervoor, is ondergebracht. Een onbedoelde ontsnapping dus waarschijnlijk. Het is maar goed dat we toen nog niet wisten dat het bloedzoekers zijn. Het grotere exemplaar dat het slaapkamertje van ons zomerhuisje was binnengevlogen wilde alleen maar zo snel mogelijk het veilige en veel insectenrijkere bos weer in. Ook de Zeeuwse tak heeft zo zijn ervaringen met de fladdermuizen. Toen ze na hun overwintering weer actief werden, zagen we er tientallen achter elkaar uitvliegen, opduikend vanuit dakbeschot en spouwmuur van de duinwoning. In Den Haag hielpen de vleermuizen bij het schemerdonkere straatbadmintonnen. Hier vormde een blok van portiekflats het decor. Veluwse verwanten vermaken ons nu in onze eigen levensavond. Fijn om te weten, dat het zulke sociale dieren zijn. Namen de mensen er maar een voorbeeld aan. Dat zou voor Obamacare een zegen zijn!

djezzz

Een optreden in Paradiso stond voor 1 september nog gepland voor Rita Reys, maar ze is toch eerder opgehouden met leven dan met zingen, anders dan ze van plan was. Zeventig jaar heeft de first lady of jazz van Nederland op de planken gestaan, een uniek optreden stond er nog aan te komen.Wie van jazz hield heeft dus lang plezier van haar kunnen hebben.

Ze had een imponerende dosis zelfvertrouwen, die mij persoonlijk te ver ging. Een beetje meer bescheidenheid zou ik niet erg gevonden hebben, er waren collega's - ik noem een Greetje Kauffeld - met niet alleen een soepele stem, maar ook nog een soepele persoonlijkheid. Zelfs een nog eigentijdsere jazzzangeres als Soesja Citroen had tenminste nog bij mijn broer in de klas gezeten toen ze op de middelbare school aan haar carrière begon en divagedrag werd daar niet onderricht. Mijn broer heeft er helemaal geen last van, in elk geval. Veel zangeressen wekken de indruk dat je zonder zo'n vaardigheid niet serieus genomen wordt, maar grootheden als Vera Lynn bewijzen dat het echt ook zonder sterallures wel degelijk kan - prettig zingen, en mensen in vervoering brengen, en niet buiten je schoenen gaan lopen ook al ben je zelfs buiten Nederland wereldberoemd..

Een andere handicap van de jazz ligt erin, dat liberalen er zo dol op zijn. Jan Brokken, nu een gevierd schrijver, laatstelijk nog van een boek over de oorlogsverwikkelingen in zijn geboorteplaats Rhoon, speelde destijds volop dixielandmuziek op de soospiano maar hield zich op de School voor de Journalistiek verre van elk revolutionair oproer, een sterk voorbeeld voor mijn bewering. Heus dat er in Utrecht niet alleen linkse rakkers werden opgekweekt; de VVD rekruteerde inmiddels de ook uit die oertijd stammende Helma Nepperus als goed inzetbaar Tweede Kamerlid. Op mij rustte ook wel eens de verdenking bij rechts ingedeeld te kunnen worden, maar daar vergisten de toenmalige inschatters zich deerlijk in. Ik ben zelfs zo links, zingen kan ik niet. En o, daar is Helma weer op de radio. Stand.nl, ze is tegen fraude. Nee maar!

veilig

Eigenaardig, zoals dat zit met veiligheid. Ons eigen kind was bijna twee toen het in de nieuwbouwwoning die we aan het behangen waren de kale trap had beklommen op zoek naar moeder. Die zag de handjes net bovenkomen, toen ze alweer verdwenen. Hopelijk schoof het kind in buikschuif naar beneden, maar een geschaafd bolletje was toch het resultaat want aan het eind van de trap wachtte hardvochtig beton..Bóns.

Nog geen tijd gehad voor een traphekje, maar later is het er toch ook niet gekomen. Tegen de tijd dat het andere kind in het trapgat verdween terwijl het spookje aan het spelen was met een sloop over het hoofd, was het al een veel te grote puber, en zou zo'n hekje niet meer geholpen hebben. Ook onze kleinkinderen werden in hun huis niet op die manier beveiligd tegen een val naar de begane grond. Wel waren er hindernissen aangebracht naar de keukenchemicaliën en de ouderlijke slaapkamer, die in open verbinding staat met de woonkamer. Ze zijn nu weg, wat het inruimen van bijvoorbeeld de afwasmachine gelukkig aanzienlijk vergemakkelijkt. Dat was namelijk altijd even een puzzel. Moest het hekje open staan of dicht zijn? Moesten er nog tanden worden gepoetst of naar de wc worden gegaan? Logistieke problemen van de eerste orde.

Nu geven de kinderen ons veiligheidsadviezen, maar meer op het terrein van de internetveiligheid. Kan je nog wel met goed fatsoen op vakantie, als je een dagelijks blogkrantje onderhoudt? Nee natuurlijk, maar misschien komt dat Knorrie wel zo goed uit. Ze vindt het heerlijk hier, in die buurt waarin brievenbussen nog niet met een sleuteltje tegen meelezers hoeven te worden verdedigd. Heel bijzonder, om zo je koopcontract te ontvangen.

buit eruit

Lezers met waardering voor ome Joop vinden, dat ik de organisatie onrecht doe. Ouders zijn heus wel op de hoogte van de leerzame uitstapjes die hun kinderen in hun fietsvakantie maken.

Teveel geknord? Vooruit, een heel klein sorriytje van Knorrietje kan er wel van af, de hittegolf is toch nog niet over. Nu al zijn de eerste heus wel verstandige ouders wel degelijk door ingrijpen van anderen behoed voor ellende met hun kind. Ze hadden het acht maanden oude hummeltje lekker laten slapen in de maxi cosy op de achterbank van hun auto, veilig in de gordel. Zelf namen ze een verkoelende duik in zee, want daar was die auto naar toe gereden. De twee werden weer uit het water gevist door de politie, die was gealarmeerd door mensen die, anders dan zij, wisten dat het in een auto zelfs zonder hittegolf al boven de vijftig graden heet kan worden. Dieren en kinderen mogen daar niet in achterblijven, de buit haalde u er natuurlijk altijd al uit voorzorg uit.
Het kind heeft het gelukkig goed doorstaan.

Hebben de ontaarde ouders deze auto geparkeerd bij een meter met kentekenregistratie? Dan moeten ze ook nog vrezen dat de informatie daarover nog even wordt gescreend op andere tekortkomingen. (voor niet-ontaarden geldt uiteraard hetzelfde). Big brother wil namelijk niet dat je met een leasebrik teveel privékilometers maakt en heeft nu opgebiecht dat ook oudere parkeergegevens bij de opsporing worden gebruikt. Een boete  en naheffing dreigen te worden opgelegd aan de overtreders. Moet er weer een rechter aan te pas komen die zal zeggen dat niet mag.

Gelukkig is bij ons de Camargue al op de fiets te bereiken. Dwars door een paardenkudde, tegen het weelderige uitzicht van de uiterwaarden, het water en de spoorbrug. Een pankoek als uitsmijter. Ook gratis per auto bereikbaar. Kinderen kunnen hier tekenen als ze de meegeleverde potloodjes even bijslijpen. De poster gaat opgerold mee. Onze kleinzoon houdt het rolletje rechtop op zijn hoofd. Er komt rook uit de pijp van de stoomtrein, moeten we begrijpen. Van de tgv-ramp in Spanje heeft hij gelukkig geen weet.

 

sporttranen

Je had een ome Jaap, zie gisteren, en je hebt een ome Joop. Die kennen ze in deze regio als de oprichter van de jaarlijkse fietstour voor kinderen, een mooi tijdverdrijf in de zomervakantie. Vandaag ben ik er boos over.

In de krant een grote foto van een deelnemer in tranen. Zittend bij het monument voor de slachtoffers die zijn weggevoerd uit concentratiekamp Westerbork. Op een andere pagina nog een foto met verslag, over hoe de 141 deelnemers evenzovele witte rozen als teken van hun deernis hebben neergelegd op deze historische plek. Het is duidelijk geënsceneerd, deze ontmoeting met een afschuwelijk verleden. Bedoeld om de beginnende pubers wakker te schudden. Een stuk of tien kinderen schieten inderdaad vol van de woorden die de rabbijn spreekt. Maar ik vind het een inbreuk op het recht van ouders, om hun kinderen zelf voor te bereiden op de kennis over dit wereldleed. Hier moet je geen attractie van maken, waar je uit berekening de pers bij haalt. Nee, jeugdleiders, ook dit is misbruik.

Zo heeft ook voormalig bondscoach Van Marwijk zijn voetbaljongens in de voorbereiding op het EK meegenomen, naar Auschwitz toen. Als voorbeeld voor Marokkaanse jongetjes, die immers nogal vaak het Islamitische standpunt huldigen dat lelijk gedaan mag worden tegen Israel en zijn inwoners. Ze weten veel te weinig van de uitroeiingsgeschiedenis. Onkunde en haat dienen bestreden te worden, was het goedbedoelende idee erachter. Maar sport en deze politiek horen niet echt bij elkaar. De voetballers kwamen de voorronde niet eens meer door. Dat krijg je er nou van.

kunstdorp

Een volle kerk, waar vind je die nog? En dan midden op de woensdag, terwijl de zon weldadig schijnt? Kruidige hashdampen verwelkomen je, daar kan geen wierook aan tippen. Hoera! Ruigoord is jarig en vandaag komt het jubileumboek uit. We zijn weer even terug in het dorp waarin we bijna vijf jaar gewoond hebben en onze dochters geboren zijn.

De inhoud van het boek ken ik al, die mocht ik meelezen van auteur Rob van Tour. Hij kwam na ons vertrek en werd een van de informele leiders. Scherpzinnig, geestig, een groot natuurlijk overwicht, de geboren diplomaat. Mede dankzij hem werd de annexatie door Amsterdam geen einde, maar een nieuw begin. Vanmiddag leidt hij Hedy d'Ancona in, die het eerste exemplaar in ontvangst mag nemen en een omvangrijke lofrede afsteekt op het boek en de culturele rol van Ruigoord in Amsterdam en de wereld door de jaren heen. Van Tour heeft een standaardwerk geschreven, daar kunnen de schrijvers van de verhalen in de NRC, Trouw en de Volkskrant van gisteren en vandaag jaloers op zijn. De honderden foto's maken er een must-have van, een dikke pil voor op ieders salontafel. 

Na afloop kuieren we nog even het dorp door. Nu al staan er knusse tentdorpen op elke beschikbare plek, morgen begint hier het Landjuweel. Een alternatief muziek- en theaterfestival, met daaromheen exotische negotie en uitheemse maar van alles helende voedingsmiddelen voor mensen die van kruiden en niet van vlees houden. De zandvlakte rondom Ruigoord is niet meer beschikbaar, en veel huizen zijn toch nog gesloopt, al wordt Ruigoord na 40 jaar krakersverleden nu toch gezien als te gedogen atelierdorp in de verder barre woestenij van Amsterdamse havenbezigheden. Een potsierlijke quasi autoweg op pootjes berooft het dorp van een uitzicht over de nog immer lege Afrikahaven, al is een boot die schrijnend genoeg "Coolsingel" heet nog wel even bereid in de Amerikahaven show te varen.

Daar kijkt Sinte Gertrudis nu verwijtend op neer, barmhartige handen hebben het beeld naar deze betere plek verplaatst.De nepautoweg waarop ze anders het uitzicht zou hebben gehouden leidt, zien we, naar een groepje opslagtanks tegen een decor van windmolens, de enige bouwsels die hier werkelijk iets van een economische opbrengst suggereren. Juist hier woonden Van Tour en Elsje Stroetinga jarenlang ongestoord in een idyllisch kosmopolitisch en kunstzinnig ingericht huisje in woestmooie natuur. Nu moeten ze het doen met het onderkomen in Ruigoord-Centraal waarin tante Jans en ome Jaap alle jaren daarvóór hun winkeltje bijna tot hun overlijden hebben gedreven. Tot wij verhuisden en onze dochters niet meer langs kwamen voor de HipHap ontbijtkoek voor hun vader, en het ingepakte dropje uit het rolletje dat tante Jans als beloning had klaarliggen voor haar dappere klantjes. Hun eigen geboortehuis staat er nog ongeschonden bij, twee deuren verderop. Op het plekje daar weer naast, waar de baardige Hassan destijds zijn prachtige Pipowagen absoluut niet mocht neerzetten van burgemeester IJsselmuiden, staat nu wel degelijk een klassieke woonwagen. Alleen Hassan, nee, die leeft niet meer. De huisschilder laat in Arnhem net Hassans kunstwerk "Wrakhout uit het Noordzeekanaal" van ons schuurtje halen. Als de muur geschilderd is, komt het terug. 

te heet

Onze Zomerschilder werkt in een moordend tempo.  Je zou zeggen, hij werkt juist niet, omdat de temperatuur zo moordend is. Dinsdag nog erger dan maandag. Heel Holland bakt, in 37 graden nu.

Maar schilder Wim houdt van kou, en hij houdt van hitte, en werkt door in de zomer en is nu bezig op het dak van onze schuur. Van daaraf kan hij bij de buurman die er niet meer is in de tuin kijken. "Misschien moeten jullie hier toch maar even over bellen," rapporteert hij Er liggen twee mortierhulzen tegen onze muur. "Even zeer weten dat ze niet kunnen ontploffen, anders is je schuurtje weg." Ja, zijn naamgenoot was geobsedeerd door de oorlog, en kennelijk verzamelde hij nog meer dan boeken en films alleen. Familie is nu druk bezig zijn woning gereed te maken voor verkoop.

Ik kan nog geen zeven jaar geweest zijn, toen ik zelf tussen de stenen in onze straat een patroon vond, zo'n koperen met een punt. Hij was mooi genoeg om te willen houden, maar mijn ouders vonden het toch verstandiger dat ik hem aan oom agent overdroeg. Later rukte de politie echt met meer auto's uit, onze straat in. Maar toen had een jongen die bij zijn oma woonde, niet genoeg geld van haar gekregen. Daar had ze maar beter geen punt van kunnen maken. Niet zo heel erg lang daarna konden mijn ouders met ons naar een nieuwbouwwijk verhuizen. Daar bleek het ook niet veilig.

Bij het bouwen van het volgende rijtje flats keken we graag. Ook die oude man, wiens voeten ik nog macaber kon zien wiebelen toen hij op een brancard werd weggedragen. Hij was door een shovel doodrgereden. Later werd er een ziekenhuis gebouwd, nog geopend door koningin Juliana. Het verplegend personeel verdrukte zich voor de ramen om een glimp op te vangen. Bij de oprit stonden wij met weinigen. Daarna gingen we weer gewoon door met glasaaltjes vangen, geloof ik.

wissels

Na ons komen er driehonderd Jehova's getuigen. Geen slechte zaken deze zomer voor de Toekan maar eigenlijk Van der Valk bij Goes. Wij zijn gekomen om de verjaardag van de overgrootmoeder van onze kleinkinderen te vieren, toevallig dit weekeinde onder onze hoede.

Hun vijf en drie jaar vallen in het niet bij de negentig van de jarige, maar ze passen zich soepeltjes aan bij de bijzondere omstandigheden van deze logeerpartij.
Omdat het speelkamertje van het hotel werkelijk minimale voorzieningen biedt - de twee computerspelletjes hangen te hoog, het dokter bibberspelletje zijn ze ontgroeid - moeten ze zich behelpen met de lift en de trap. We raken er maar één van de twee kwijt, vanzelfsprekend net als we ons op het feestadres moeten gaan melden, een dag later. We vinden haar nog net op tijd na kwistig liftgebruik terug op een te hoge verdieping.

Gelukkig waren ze bij het avondeten - wat is het belachelijk druk hier, wat moeten al die mensen toch op dit industrieterrein - bediend door een ober die bekwaam met zulke jonge kinderen weet om te gaan. Hij studeert dan ook eigenlijk op de Pabo, is geknipt voor het vak. De kinderen gaan gehoorzaam aan de slag met de platte doosjes met zes kleurpotloden, al hebben ze de woordzoekerpuzzeltjes nog niet helemaal onder de knie. "Voorgerecht" valt bij de kleindochter nog het meest in de smaak. Maar de langwerpige doosjes lenen zich prima voor mobiele telefoongesprekjes die de kinderen met elkaar en verre vriendjes voeren.
öm je?" speelt ook de jongste het spel bloedserieus mee.

Omdat de rest van het land de volgende dag massaal naar het strand gaat, kiest opa een andere bestemming voor het ochtendprogramma. Hij rijdt naar de pont die heen en weer terug van Breskens vaart. Zijn gastjes zijn niet onder de indruk van varen,  de een houdt meer van zwemmen, de ander van treinen. Opa barst toch nog van trots als zijn driejarige kleinzoon onderweg doorheeft, dat een deel van de spoorlijn afbuigt richting Sloegebied voor de goederentreinen. "Wissels!" roept de driejarige verheugd, als we er met de auto overheen rijden.

Op de hotelkamer slapen we met ons vieren en zijn houten emplacement op één kamer, meer heeft hij niet nodig om gelukkig te zijn. Tijdens de feestuurtjes verdiepen de twee zich akelig braaf in knip- en tekenwerk. Hun chocoladetaartjes hebben ze dan al inwendig veiliggesteld.  Er is inmiddels in Engeland een koningskind bijgekomen. Een jongen. Arthur, lijkt ons een wel heel geschikte naam.

tjaptjoy

Pekingeend en kip met ananas is het geworden, dat feestmaal voor onze trouwdag. In de Chinatown van Arnhem, bij de doorgewinterde Monopolyspeler beter bekend als de Steenstraat.

O zeker, de eersteklas banketbakker Petri zit er nog altijd, en de treinfanaten in het gezin zijn onaards blij met Wentink, de modelbouwspecialist. Primeurgroenten van snobistisch prijsniveau, exotische kazen van het mes, alles wat de macrobiotische lekkerbek zichzelf durft te permitteren, het is allemaal nog volop leverbaar in deze vermaarde winkelstraat. Maar ook zitten hier een keigrote Chinese toko vol kookgereedschap en mysterieuze ingredienten, en een Chinese winkel voor naai- en verstelwerk. Alsmede het Chinese restaurant waarbij wij nu voor het eerst binnenkomen. Stikvol Chinezen zit het, een teken dat het hier lekker is. En dat er veel Chinezen in Arnhem zijn.

Ruwweg zestig jaar geleden begonnen wij Nederlanders 'buiten de deur' te eten, wat dan inhield dat je een vol bord nasi goreng met spiegelei ging verorberen in een (Chinees-)Indisch restaurant. Mijn eerste keer was op Katendrecht, de roemruchte zeeliedenwijk in Rotterdam. Tante - weer een andere tante, de zus van mijn vader - nam ons op sleeptouw er heen, want daar kookten ze het best. Knokken konden ze er ook heus wel als de besten, maar jammer genoeg toen even niet. Want tante hield wel van een verzetje, wij vonden het zo al spannend genoeg.  
We bestudeerden daarom maar de menukaart, die nog grotendeels abracadabra voor ons beginnelingen was. Tante was niet te beroerd om uitleg te vragen aan de ober. Wat mocht tjap tjoy wel zijn? Zijn antwoord bracht bij ons de stemming er helemaal in: "Dat.zijn, eh, zijn... Pinkies, en Ponkies" legde hij ons uit, opgelucht dat hij ons zo goed van dienst kon zijn.

We maakten kennis met het fenomeen dat je ook met de beste wil van de wereld je bordje echt niet leeg kon eten, ook al zou je moeder dat willen. Een later door mensen met verstand van gezonde eetgewoonten sterk afgeraden benaderingswijze, maar zo vlak na de oorlog nog ongehoord populair onder op-voeders met plichtsbesef. Pinkies en ponkies, deze keer waren ze heel bijzonder smakelijk. We begrepen de Chinezen weer een heel stuk beter. Hun Chinees groenten en Chinees thee, ook niet te versmaden.

niet vergeten

Een jonge volleyballer in het Nederlands team was Bram Vermeulen. Hij zat nog op het Haags Montessori Lyceum toen mijn familie daar ook schoolging. Toen nog vol scoringsdrift, een knaap die wilde opvallen. Het verhaal gaat dat hij ook op een nichtje van me indruk wilde maken, maar dat week uit naar Engeland en zo belandde ze in Frankrijk.

Hoe dan ook, Vermeulen raakte later in den lande bekend als activistisch cabaretier en sparring partner van Freek de Jonge, samen Neerlands Hoop in Bange Dagen vormend.
Na hun uiteengaan volgde een zelfstandig bestaan met wat filosofisch getinte tv-programma's en muziek die is blijven beklijven, ook na zijn plotselinge overlijden. "Ik heb een steen verlegd in de rivier," is inmiddels een geliefde grafspreuk geworden.  Zelf prefereer ik trouwens zijn "Als ik dood ben, huil dan niet, ik ben niet echt dood, moet je weten; dood ben ik pas als jij me bent vergeten".

Ook De Jonge en doodgaan horen bij elkaar voor mij. We waren met honderden verdrietig bij elkaar toen hij ongevraagd en spontaan troostende woorden sprak bij de uitvaart in Driehuis voor de zoon van onze vrienden, omgekomen bij een tragisch ongeluk met de fiets die hij net voor zijn twaalfde verjaardag had gekregen. Over zulk verdriet had De Jonge als ervaringsdeskundige een paar weken eerder gepraat met de vader die hem voor de krant was komen interviewen. Dat was een mooi gesprek geweest, vonden beiden. Later werd de journalist regisseur voor het amateurtoneel, ook in ons dorp. De toeschouwers wisten dat het stuk over de spelers ging, over de kinderen zij hadden verloren. Die fatale fiets, dat auto-ongeluk uit angst voor een hond, de ongeneeslijke leukemie. We hadden het onmetelijke verdriet van vrienden en kennissen meebeleefd, en geweten, dat je buitenstaander blijft ook al doe je nog zo je best. Maar ze vergeten, nee, dat doen we niet.

allerhande tantes

Twee seniortantes heb ik nog, de laatsten van hun generatie. De dochter en een schoondochter van twee zussen; de een bleef kinderloos, de ander kreeg een dochter. Dunne familielijntjes; af en toe een kaartje, soms een telefoontje, nog zeldzamer een bezoek. De ene al veilig in een verzorgingshuis (niet dat van gisteren, gelukkig). Maar die stuurde wel net een kaartje, maar nam daarna de telefoon niet op. De ander nam al evenmin op, maar dat klonk verontrustender: de informatietoon.

Want we hadden al eens meegemaakt dat die tante, zonder dat we het wisten, een tijdlang uitgeschakeld was geweest door een lelijke val. Ze was liefdevol opgevangen door een neef in de Achterhoek, dat gelukkig wel. Maar wie en waar, we kenden hem niet en konden dus ook niet vragen, wat er deze keer met tante aan de hand was. Ik waagde er maar weer een kaartje aan, in de hoop dat dat dan doorgestuurd zou worden als dat nog kon. In een open enveloppe, zodat er zonodig meegelezen kon worden.

En zowaar, een week later ging de telefoon. Tot mijn opluchting was het tante zelf, die kon vertellen hoe het haar vergaan was. In en uit het ziekenhuis, nu met een hersenbloedinkje en een aantal opvolgende insulten. Hoewel ze nog zo van plan was geweest lekker te gaan Chinezen op de Kneuterdijk, maar verder dan de auto van haar kennis was ze niet gekomen. Nu is ze in afwachting van een plek met zorg; naar haar eigen huis terug mag ze niet meer. Ze dacht dat deze gezondheidsproblemen niet in haar familie voorkwamen, maar gaf me bij nader inzien gelijk: haar tante, mijn oma, was al heel vroeg halfzijdig verlamd geraakt. "Ze heeft niet geprobeerd daar nog iets aan te doen," herinnerde ze zich ook weer. Met de nodige fysiotherapie was ze zelf weer ver gekomen,  spreken ging weer goed.

"Een streng mens, geen fijne tante voor mij, of oma voor jullie," hoorde ik haar onbekommerde commentaar op haar familielid. Zelf heb ik er weinig weet van gehad, al vond ik de gerimpelde appeltjes die oma ons van haar verwaarloosde fruitschaaltje aanbood, een gruwel. Maar een vrolijke en gezellige stiefoma heb ik gelukkig ook gehad: de moeder van deze tante.

ook weer helemaal opgelost.

Die seniorbedden zijn ook veel te hoog, dus dan gaat er gauw wat mis. Deze dode had in haar zorginstelling een gebroken nek opgelopen, twee blauwe ogen, een gebroken neus, vier gebroken ribben, verwondingen aan de knieën, een grote wond op haar scheenbeen en vier wonden aan haar hoofd.

''Uit ons onderzoek bleek dat het een valincident was.” houdt de instelling haar onschuld vol. “Niet ongebruikelijk bij ouderen. De gevolgen bij oude mensen kunnen ernstig zijn, ze zijn erg kwetsbaar.'' Gelukkig maar, anders kwamen we nooit van ze af. Maar er komt nader onderzoek, dus we kunnen gerust zijn. De waarheid komt boven. De familie en de GGD hadden zo hun twijfels over de toedracht. De nabestaanden geloven niet dat ze uit bed is gevallen. Ze vermoeden dat de vrouw onvoorzichtig is behandeld of anders misschien zelfs wel is mishandeld.

In het buitenland roeien ze dezer dagen ook schoolkinderen radicaal uit, met vergiftigde lunches. In onze eigen bijbelgordel selecteren ouders hun kinderen geraffineerder, met mazelen- en/of poliovirussen. De overlevenden, mits zonder restschade, mogen zich uitverkoren voelen: God heeft het dan zo gewild. Ook de minister-president die we nu hebben noemt zich opeens openlijk godsdienstig, in de hoop het starre verzet tegen vaccineren te doorbreken. Maar ook die oproep van hem zal tevergeefs blijken, zoals eerder al auto- en woningaankopen ook al niet van zijn pleidooien hebben weten te profiteren. Dan toch maar een uitsterfbeleid, en onze ziel in lijdzaamheid bezitten.

servicenummer

Nul-een, weer hebben de voetballende meisjes verloren. Nu liggen ze uit het EK-toernooi, gewipt door IJsland. Volgende keer beter maar weer, net als de jongens. En nog maar eens goed oefenen met de schoten op het doel. Ook in de Tour de France zit het ons niet mee, Mollema is twee plaatsen gezakt en de Alpe d'Huez moet vandaag nog anderhalf keer langs komen. En straks gaat mijn pensioen ook weer omlaag.

Dat geld heb ik nu al hard nodig voor de Belastingdienst, dik twee maanden moet ik opzij leggen en gepensioneerd zijn, wil ik de aanslag kunnen opbrengen. Mijn betaling en hun aanmaning hebben elkaar gekruist, dit jaar. Als je daar over wilt bellen, krijg je een telefooncomputer aan de lijn die is afgericht op het vragen naar je burgerservicenummer. Maar ik ben geen nummer, ik wil een mens spreken. Barst dan maar, computer. En barst dan ook maar, Belastingdienst. Die dat kruisen niet eens beleefd als mogelijkheid opperde in het boze briefje dat hij stuurde, maar er blind van uitgaat dat je niet wilt betalen zonder dreiging met boetes. Onbeschoft stelletje.

De voormalige giro - nog wel met een menselijke stem sprekend, als je de serviceafdeling belt - sloot niet uit dat de betaling, wel degelijk gedaan, niet bij de overzenuwde inspecteurs is aangekomen. Maar dat zien we dàn weer wel. Ik lust ze rauw. Moeten ze de Knorriekrant maar lezen.

Vandaag is er gelukkig ook beter nieuws. Zoals dat Mandela vandaag zijn vijfennegentigste verjaardag laat vieren, met zeventig minuten vrijwilligerswerk per persoon want net zoveel in jaren had hij gestreden voor het om zeep helpen van de Apartheid. Het schijnt weer iets beter met zijn longontsteking te gaan. En Knorrie en haar man vieren de 38-ste verjaardag van hun huwelijk. Noodweer, die ochtend. Nu een stralende dag, ook een soort van noodweer. En de schilder is bezig aan zijn tweede dag. Een linkse ondernemer, weten we inmiddels. Zijn vrouw is jarig, ook vandaag. Tenslotte eveneens op deze bijzondere dag, vieren twee Dubbeleneushoornvogels feest, omdat ze zelfs al veertig jaar bij elkaar zijn. Ze doen dat met fruitslinger en meelwormdispenser. Heerlijk. Ik kijk nu al uit naar ons eigen feestmaal.

plakwerk

"Triton wint de Varsity, Hi Ha Ho!" Wat slaan zich toch veel vreemde zinnetjes in je geheugen op. Zoals deze, uit de tijd dat een naast familielid nog studeerde en roeide. Hij deed dat bij Njord, dat wel. Bier en natte pakken, dat staat me er ook nog van bij. Een halve eeuw geleden. Maar vandaag verliest Triton, en wel kunst.

Dit Triton zal schadeloos gesteld moeten worden voor de schilderijen van grootheden als Picasso, Matisse, Gauguin, Monet die het had uitgeleend aan de Rotterdamse Kunsthal die ze half oktober had laten stelen. De kunstwerken blijken in het potkacheltje van een zorgzame Roemeense moeder te zijn verbrand. Geen haan die er nog naar kraait, hoopte ze.

Die paar klodders verf die haar zoon met wat handlangers uit Rotterdam had opgehaald bleken in het illegale circuit niet verkoopbaar. Al waren ze miljoenen waard, de dieven hadden er niets aan. Toen de kraak gezet werd - nou ja, de deur stond gewoon open als ik het me goed herinner - was het de nacht na ons bezoek aan het aanpalend Boijmans van Beuningen geweest. Daar voorkwamen ze dat de gewone bezoekers zoals wij zouden aanschuiven bij de perspresentatie over de tentoonstelling die de dag erna toegankelijk zou zijn, "De weg naar Van Eyck". Dieper kon onze journalistenziel niet worden gekrenkt, natuurlijk.

Buiten kregen we nog wel iets van Van Eyck mee. De man die we bij onze aankomst bezig hadden gezien met het plakken van stickers op straattegels, was toen we weer naar buiten kwamen een heel eind verderop in de winkelstraat nog steeds bezig. De "weg" naar Van Eyck wijzend, letterlijk. "Mag dat wel van de Arbo?" vroegen wij. "Het is vrijdagavond en allang vijf uur geweest hoor, tijd voor een biertje," zeiden we tegen hem. "Ik heb helemaal geen CAO, ik ben ZZP-er. En de overkant moet ook nog," lichtte hij ons voor. Hij was dus nog lang niet klaar. Alles voor de kunst. Eerlijk werk. Maar de Roemenen zullen moeten brommen.

En alsof ze niets geleerd hebben zijn vannacht de Belgen bestolen van werken van onder meer Ensor, Breughel jr. en Van Dongen. Ook niks waard, zij het dik een miljoen. Maar toch ook weer heuglijk kunstnieuws: Boijmans maakt bekend dat ze hun duurste aankoop sinds decennia hebben gedaan. Een drieluik van een tijdgenoot van Van Eyck. De aankoopprijs wordt geheim gehouden, de meester is anoniem. Om rovers niet op een idee te brengen, dunkt ons.

vier dagen

De Vierdaagselopers zijn vannacht begonnen aan hun eerste dag. Een mega-evenement, waar ook Arnhem elk jaar de effecten van ondervindt. Voor velen is het dan een slaapstad, want Nijmegen viert nog luidruchtig freest als de serieuzere deelnemers al op hun ene oor willen liggen. En het is maar een klein stukje met de trein.

De eerste keer dat we in Arnhem waren en we kennis maakten met de bijverschijnselen, zaten we zelf in een hotelletje nabij het klushuis van onze kinderen. Dat kunnen we u, als u liever niet wilt lopen, ook warm aanbevelen als fysieke prestatie van de eerste categorie: glaswolisolatie aanbrengen in een zondoorstoofde woning, op de heetste dag denkbaar. Dan heb je geen Turks bad of Finse sauna meer nodig. Voor de lopers werd het een catastrofe, want de hitte eiste twee slachtoffers, er was onderweg hoe dan ook veel te weinig water geweest en de organistoren gelastten de tocht geschokt af. In ons hotel werd dat nieuws met begrip maar teleurstelling verwerkt. Na het ontbijt gingen het voetvolk noodgedwongen uiteen, met een vastberaden "tot volgend jaar!"

De regio-tv gaat ook dit jaar de thuisblijvers weer alle faits divers laten zien, met Harm Edens als vrolijke en beproefde presentator, aan wie ze daar in Hilversum nog en puntje kunnen zuigen. In de rest van het jaar tuft hij met zijn mini door de streek voor zijn programma over interessante en/of aandoenlijke regiogenoten, al wie hem maar voor de voeten komen. Het hielp ons inburgeren.
Al hadden we ook in het westen natuurlijk allang over de gladiolen gehoord, het was toch een sensatie om mee te maken hoe uitgefeeste exemplaren, bloemen én lopers, op de Arnhemse perrons na de laatste dag op vrijdagavond op de laatste verbinding naar huis stonden te wachten. Maar pas op mensen, het is weer heet vandaag.

brilletje

Zou ze Andy gaan heten, die baby waarin de Britten nu hun zomernieuws zoeken? Kate zelf is nog helemaal niet op komen dagen, maar voor de kraamafdeling van het ziekenhuis waarin zij gaat bevallen staan de huishoudtrapjes van de fotografen al klaar. Half juli zijn zij en William uitgerekend, en dat is vandaag.

Of het wel de juiste kliniek is weten de journalisten niet eens zeker, Maar de pret drukken doet dat bepaald niet.  Alsof ze niets geleerd hebben van de manier waarop Kate's schoonmoeder, die nu voor het eerst oma had kunnen worden, door hysterische paparazzi is achtervolgd tot de dood er in een Frans tunneltje op is gevolgd.

Het kan best nog wel even duren hoor, zo'n eerste kind. In mijn geval bivakkeerde ik zelfs al een paar weken in het ziekenhuis, voordat het eruit mocht. Midden in de nacht toen zelfs, er was toch geen pers bij behalve de twee ouders zelf. Voor de co-assistent was het zijn eerste keizersnee, is me later verteld. Hij was, volgens het relaas, zo zenuwachtig geweest voor de operatie dat zefs in januari zijn hoofd was gaan glimmen en zijn bril van zijn hoofd was gegleden. Dat wierp een wel heel merkwaardige eerste blik op onze dochter.

Daarna zal hij zijn brilletouwtje wel nooit meer vergeten hebben, mogen we aannemen. Er zal vast nog wel wat antibioticum zijn ingezet, en mijn temperatuur als graadmeter voor mogelijke ontstekingen is streng bewaakt, maar we zagen er de humor verder wel van in. Tegenwoordig zou je je letselschadeadvocaat hebben moeten inschakelen, denk ik. Maar ja, dan hadden ze ons natuurlijk mooi niks verteld. En het wat rafelig uitgevallen litteken is na de volgende dochter nog heel keurig bijgewerkt. 

oorlogsleed

Weer is de oorlog vanmorgen een stukje verder afgelopen. De bom van 250 kilo - op nu.nl dan, volgens teletekst zelfs 500 kilo - die bij Westervoort in de IJssel gevonden was is veilig uit het water gehaald en tot ontploffing gebracht. Vierduizend omwonenden mochten even niet voor hun ramen staan, maar dat zullen ze op zondagmorgen om net zeven uur toch al niet zo vaak doen.

Uit voorzorg was ook alle trein-, auto- en scheepvaartverkeer stilgelegd. De avond tevoren hadden we op ons fietstochtje door de uiterwaarden ook de bergen zand nog zien liggen, die de explosie moesten gaan beteugelen. Ondertussen had die bom er niet alleen al een jaar of zeventig stilletjes gelegen, maar was hij na zijn ontdekking - tijdens een duikoefening van de brandweer - ook nog ettelijke maanden ongemoeid gelaten. Vanwege dat hoge water, waarover de Knorriekrant al eerder verslag heeft gedaan.

Al even lang na de oorlog woedt in deze regio een actuele strijd over de plek voor alweer een oorlogsmuseum. Komt het in Nijmegen, of is Arnhem eigenlijk niet een betere bestemming? De rivaliserende steden worden in elk geval verbonden door de gedenkroute die sinds kort langs de belangrijkste historische plekken leidt. Steeds minder veteranen kunnen in de meimaand nog deze kant uit komen. Maar "opdat wij niet vergeten" blijft zijn waarde houden. Wel in vrede, graag.

En over oorlog gesproken nog even dit. Onze krant ruimde een een-kolomsberichtje in voor het EK-vrouwenvoetbal, waarbij de onzen zich niet hadden laten verslaan door de favoriete Duitsen. Nul-nul. Dames kunnen dan misschien niet voetballen, maar wel beter dan de mannen. Ook verliezen met nul-een. In het softballen zijn ze wel weer Europees kampioen geworden. Lekker pûh. 

opa's boekje

Rel, del, del, daar gaat alweer die voordeurbel. Zo heel erg vaak gebeurt dat niet, maar de laatste dagen is het raak. Elke keer denk ik, dat het nú dan wel de postbode zal zijn met het boekje uit 1937. Mis.

Nu eens moet ik een Britse schilder afpoeieren die zijn diensten komt aanbieden, - mijn Engels gaat er hier met sprongen op vooruit want dit gebeurt vaak - dan weer staat er een balkonhek voor de deur. Daarna wederom een schilder maar nu de echte, die aankondigt wanneer de steiger wordt opgebouwd en dat hij een vrouwelijke collega gaat meebrengen. En dan nu net weer twee van die mannen met aktentassen en een veel te blijmoedige lach. Maar ik wil geen Wachttoren, vandaag wil ik hoogstens "Een lichtend spoor" ontvangen. 

Toch wel prettig als zo'n hoogdravende titel in verband gebracht wordt met je grootvader. Hij was, zal ik maar zeggen, de majoor Bosshardt van zijn tijd en was propagandist voor het Leger des Heils in de crisisjaren, zelfs in radiopraatjes voor de Avro-microfoon. Ook nog eens getrouwd met een heilssoldate uit een heilsgezin. Ook uit zijn familie waren er nog anderen toegetreden tot dit evangeliserende kerkgenootschap, in Nederland actief geworden toen opa zo ongeveer ter wereld kwam. 

Na de lagere school was opa in de leer gegaan bij een banketbakker, twaalf uur werken voor een brood per dag en elfhonderd cent in de week. Maar na enige tijd zocht hij het hogerop. Zendingswerk en zondaren tot inkeer brengen, en veel wervende muziek laten horen. Een neefje schopte het nog ver in de muziekbranche trouwens, en belandde bij de Ramblers. Ook voor die tijd nog ietwat voortijdig werd opa 'tot Heerlijkheid bevorderd', door te overlijden bij een treinongeluk. Zijn oudste broer, zelf luitenant-generaal, stelde over zijn broer de brigadier het gedenkboekje samen, verluchtigd met zes foto's. Het kwam een jaar later uit.

En daar is het dan toch aangekomen. Zonder aan te bellen. De postbode hoefde niet eens de trap op, het pakje paste gewoon in de brievenbus. Er zit een plakkertje in van een boekhandel in Groningen, een antiquair uit Hoogezand heeft het me kunnen leveren. Het was verstuurd met de meest prachtige soorten postzegels, waarvan net is beslist dat die straks niets meer waard zijn. De achternaamgenoot van opa die vandaag de dag spreekbuis is voor de postzegelhandelaren in ons land heb ik al horen protesteren tegen die ontwaarding.

De nominale waarde van de zegels op opa's boekje overtreft verre de aangekondigde portokosten, en zelfs de aankoopprijs. Voor mij is de vondst onbetaalbaar. Zo''n boekhandelaar verdient goedbeschouwd onverdiend niet veel meer dan mijn opa in zijn eerste baantje. Maar dat was in de voor-vorige eeuw, weet ik nu. De handelaar heeft nog 49.999 andere titels in de aanbieding. Bij de Houtduif moet u wezen.

grap

De wolvin heeft alweer voor nieuws gezorgd. Nu omdat de theorie is gelanceerd dat ze in haar thuisland aan haar eind is gekomen, want ze had nog bever gegeten en die heb je niet in Luttelgeest.

Daarna zou een Duitse grappenmaker voor het komkommernieuws van deze zomer hebben gezorgd door haar in zijn kofferbak te laden en over te brengen naar onze polder om te kijken hoe we zouden reageren. Aangifte van een aanrijding was hier niet gedaan, ook heel verdacht. Ondertussen werken de optimisten veiligheidshalve aan een wolvenplan en aan educatieve wolvenexcursies, terwijl anderen de geweren alvast uit het foedraal halen omdat ze geen wolven willen. De wolvenkenner blijft kalm. Er lopen dit jaar bij de buren een honderd jonge wolven rond - 40 kilometer per dag - die nieuw territorium zoeken omdat ze uit hun roedels zijn verbannen, waarin pa en moeders aan een nieuwe generatie kinderen zijn begonnen. Duitsland is groot, maar ter hoogte van Groningen zijn al exemplaren gesignaleerd.

Jonge wolf Asscher begint al wel zijn haar te verliezen, en moet vandaag alweer Amsterdamse journalisten tegenspreken over zijn ambities om Samsom op te volgen.
Nou was het een vos die zelfs kalend zijn streken niet verliest, en Asscher is ook niet achterlijk. We kennen hem nog van de verkiezingstijd, toen hij bezwoer zijn wethouderskarwei in Amsterdam af te zullen maken en niet aan een overstap naar Den Haag te denken. Tot hij als vicepremier uit Samsoms hoge hoed getoverd werd. Ach ook Wouter Bos heb ik lang voor het zover was weleens het Amsterdamse stadhuis zien binnenglippen voor beraad met de toenmalige burgemeester, die zich uiteindelijk ook liet overreden naar Den Haag te komen. Dat avontuur liep niet goed af voor ons.

vergezichten

Naar de reunie van  Noord-Hollandse PvdA-sters kwam ze destijds, netjes permissie vragend voor het meebrengen van haar moeder. Zo'n oude socialiste was natuurlijk welkom, ze paste wonderwel in dit voor haar verder onbekende gezelschap. Gisteravond was Gerdi Verbeet te gast bij de Jonge Socialisten in Arnhem, die ruimhartig ook Oude Socialisten maar ook partijlozen hadden toegelaten.

Vertrouwen is goed, maar begrijpen is beter. Die titel had ze meegegeven aan het door haar samengestelde boek dat af was vlak voor het laatste kabinet-Balkenende viel. "Ik wil niet beweren dat er een oorzakelijk verband was," schertste Verbeet. Maar het debat dat geleid had tot die val, over de Kunduz-missie, noemde ze later wel het absolute dieptepunt van haar Kamervoorzitterschap. De Kamer had de waarheid zelfs na uren debat niet te horen gekregen, en dat stak haar enorm, dat had nooit mogen gebeuren.

Ze hield een hartstochtelijk pleidooi voor uitleg over nut en noodzakelijkheid van de politiek. Vergezichten zijn mooi, maar die moet je ook kunnen overbrengen aan de groepen die hebben afgehaakt. Die door de maatschappelijke ontwikkelingen zijn "overvraagd", en hun hoop hadden gesteld op Fortuyn en de leefbaren. Zeker de PvdA moet voeling blijven houden met wat haar natuurlijke achterban was. "Nederland is inmiddels acht keer beter opgeleid dan vroeger. Maar pas op voor eenzijdigheid. Je hoeft voor mij niet te stoppen met je studie. Maar ga wel praten met mbo-ers. weet wat er daar omgaat. Zorg dat iedereen wordt gehoord."

Verkleining van de Kamer vond Verbeet de verkeerde weg. Voor een betere band tussen kiezer en gekozene zou een districtenstelsel naar Duits voorbeeld het overwegen waard zijn. "Maar dat wij geen kiesdrempel hebben, vind ik sterk van Nederland". In de levendige discussie lieten ook de buitentaanders hun scepsis horen. "Waar staat de PvdA nou eigenlijk voor, in Den Haag worden alle sociale voorzieningen afgebroken." Dat maakte de tongen los, ook na afloop.

Verbeet kreeg Arnhemse meisjes mee, een bedankje dat ruim onder de ethische grenzen bleef. Zij beloofde die te gaan opeten met haar Amsterdamse meisjes, de trommel was net leeg. En Knorrie, zelf op de fiets, charterde autovervoer voor haar naar het station. De blogster wist dat de gaste kampte met de naweeën van gescheurde enkelbanden. "Je wordt een dagje ouder," was de Knorriekrant bij het oplopen naar de ingang toevertrouwd. Verbeet had op een lift gehoopt, maar er niet om gevraagd.

Voor mij en mijn partner was de avond vruchtbaar. Wij konden de Arnhemse fractievoorzitster van dienst zijn met onze handtekening voor een nieuwe kandidatuur bij de komende raadsverkiezingen. En nu maar hopen op herstel in Den Haag, zodat de gemeentelijke uitslagen niet tegenvallen.

mesje

"Als ze je met een scherp mesje achternazitten, zie je er niks van." Een gedenkwaardig motto, dat al bijna mijn hele leven met me meegaat.

Oom was huisschilder, en kon ook voor ons behangen. Ik keek hem op de vingers, en zag hoe dat ging, behangen. Later werd het papier luxueuzer, dat maakte het gemakkelijker. Maar ook leerde ik dat het scheuren van een papierbaan geen ernstig probleem hoefde te zijn. Hij scheurde simpelweg nog een randje eraf, het papier dan naar de achterkant wegtrekkend.

Bovenstuk zowel als afgescheurde deel behandelde hij zo. Zo bleef de geverfde buitenkant over, zonder harde randjes. Bovenkant verder plakken op de muur, dan de onderkant er overheen. Van de overgang was nagenoeg niets meer te zien. Onnodig om een nieuwe baan te nemen. De ramp was afgewend. Toen hij mijn kritische bik zag, sprak hij zijn gedenkwaardige woorden over dat scherpe mes. Later kwam de piano voor die muur te staan, dus hij had helemaal gelijk..

Zijn pragmatisme heeft me reuze geholpen bij de kluswerkzaamheden in mijn latere leven. En nu staan er weer twee vaklieden in onze tuin. Ze zetten een nieuw nu hardhouten balkonhek in elkaar, zodat het straks door de schilders kan worden afgewerkt. Ja heus, er komen schilders. Dit is niet een huis dat je door je vrouw-op-leeftijd nog zelf onderhanden laat nemen, zodoende. Ze had voor haar verjaardag een leuning voor de buitentrap gevraagd, maar dit vindt ze vast ook wel leuk. 

En wat die wolf betreft: nu is voor 98 procent zeker dat het er een was. Een jonge wolvin zelfs. Het wachten is nog even op de DNA-uitslag. En Nu.nl meldt zojuist: "VVD en PvdA oneens over terugkeer wolf". Ze is dood hoor, jongens. Geef Roodkapje anders maar een scherp mesje mee, als ze thuiszorg aan oma gaat verlenen.

roof

Gore  diefstal is het. Er is gestolen, brutaal gestolen in onze straat. Eerlijk gezegd had ik het dan liever zelf gedaan. Ik loop er net nog naar toe, met mijn fototoestel, om hem nog even vast te leggen. Want straks wordt de straat opengebroken, en verdwijnt hij zeker. Maar ik ben al te laat. Die prachtig stoeptegel is weg, waarop staat: "Kookt Electrisch'.

De dief heeft een anonieme tegel teruggelegd, dus ik zal geen letsel oplopen als ik langs deze route voortaan naar de stad loop. Hoewel, veel niet-gebroken tegels zijn er niet meer over na zoveel jaar, algehele vernieuwing zou wel eens mogen in Arnhem, de Kema-stad. (Als er een KEMA-keur op stond was je elektrische apparaat betrouwbaar.) In onze stad trouwens ook het Openluchtmuseum. Aan het eind van onze straat. Misschien hebben die wel een mannetje langs gestuurd. Ik hoop het maar.

Maar vandaag heb ik toch ook iets wel gevonden: een boekje uit 1937 over mijn opa. Virtueel gesproken, dan. Nu verblijft het nog in het hoge noorden, in een verzameling van vijftigduizend tweedehands boekwerken. Maar hopelijk vinden ze het terug en komt het naar me toe. We hadden bij ons thuis een exemplaar, maar zoals dat in sprookjes gaat heeft het oudste kind die schat geërfd.
Wat is het wereldwijde web toch wonderbaar! Ik weet nu namelijk ook dat de verdwenen tegel familie had in Zevenaar, een 'n beetje misdeeld exemplaar. De foto is al oud, dus of die er nog ligt? Ik ga hier nog maar eens verder zoeken, in de real world.

historisch

Fred Perry zal het toch jammer vinden. Na 77 jaar is hij zijn status als laatste Britse winnaar van Wimbledon kwijt. Waar was Jokovic, toen hij hem nodig had? De reporters plaatsten Perry voor ons nog wel even in het juiste historisch perspectief. In 1936 kwam immers ook "Gone with the wind" - het boek - uit. Dat we het even weten.

Hoe dan ook, er vielen zeldzaam veel uitzinnige Britten te zien en te horen zondag, toen de laatste bal geslagen was. Het was dan ook best nog wel kantje boord geweest, al werd het uiteindelijk 3-0 in sets. Zelfs in de laatste game had Andy Murray nog vier pogingen nodig voor hij echt gewonnen had. Even nog had je kunnen denken dat hij de wedstrijd alsnog helemaal uit handen ging geven, wat ook wel weer een historisch keerpunt zou zijn geworden. Maar Jokovic, altijd heel goed in terugkomen, had niet alleen een historisch lange vijfsetter in de halve finale in de benen. Hij wist ook wel degelijk, welke enorme betekenis winnen zou hebben voor Andy, zijn familie, en het Britse publiek. Dat zei hij tenminste na afloop.

Misschien verklaarde dat, waarom de Serviër  die tweede set na met 4-1 voorgestaan te hebben toch nog verspeelde. Murray wankelde. Dit keer zou de tweede plaats toch niet lucratiever zijn dan de eerste, dacht ik nog even vol argwaan? Dan zouden er pas echt mysterieuze krachten in de sport werkzaam zijn. Waar Andy zelf dan niets van wist, dat weet ik zeker. Die is toch zeker gewoon een oprechte eenvoudige Schotste jongen? Vorig jaar was hij nog in tranen, nu in shock. Zijn moeder huilde deze keer van pure opluchting. De moeder van de tweede Brit, de nummer 219 of daaromtrent op de internationale ranglijst, zal nog lang supporter moeten zijn voordat ze ook zover is. 

"Gejaagd door de wind" van Mitchell heb ik gelezen, nog voordat ik getuige was van de historische overwinning van Virginia Wade, de laatste Britse die Wimbledon won. Geen 77 jaar geleden, maar wel in 1977, wat toch ook niet meer gisteren is. Onze eigen Betty Stöve verloor.

mossels

Mijn schoonfamilie is Zeeuws. Maar zijn ze het wel echt? Die twijfel knaagt aan me nu ik hoor dat maar een derde van de Zeeuwse mosselen werkelijk in de Oosterscheldeis geboren en getogen. De rest is import. Ze worden Zeeuws van hun verhuizing.

Nou ja, die moeten toch opgegeten worden. Als ook deze natuur drie weken vertraging heeft, hebben we dit jaar pech. Dan treffen we op ons jaarlijkse Mosselfeest dit keer geen 'groters', maar kleintjes. Evengoed is het een mooie traditie, ontstaan toen stam-oma Jannetje Meliefste uit Nieuw- en Sint Joosland na 105 jaar overleed. Ja heus, geboren in 1893, de tijd van klompen, kaarslicht en olielamp. De trouwe bezoekers van haar verjaardagen (er was ook wel altijd veel chocola en taart) aten na afloop altijd samen nog even een hapje, voordat ze weer uitzwermden over het land - daar toch hardnekkig Zeeuws blijvend, vreemd genoeg. Dan zijn mossels soepeler.

Aan de watersnoodramp hebben de familieleden mirabile dictu te danken dat ze elkaar toch nog jaarlijks kunnen ontmoeten. De noodhuisvesting voor de slachtoffers die niet waren omgekomen maar wel hun huis waren kwijtgeraakt, was een minidorpje van houten huizen, een geschenk van Oostenrijk. Dat kwam later vrij en in diezelfde tijd kwam de recreatie-industrie op. Zeeuwen met heimwee konden, eerst door huur, later door koop, in elk geval voor een paar weken per jaar bijtanken op hun geboortegrond.

Zo kwam er voor de familie een plekje voor hun reünie. Met wat passen en meten bleken er heel wat tentjes rondom het huisje te passen, zodat er niet alleen gegeten maar ook gedronken en daarna uitgeslapen kon worden. Met strandbezoek als premie. Ook gasten uit Amsterdam vonden het een leuk plekje, alleen jammer, dat die snelweg zo hoorbaar was. Dat zou je in Zeeland toch niet verwachten. Vreemdelingen, die de branding niet herkenden.

Later hebben de eigenaars deze accommodatie verruild voor een stenen optrekje, met ruimere keuken en nog meer kampeermogelijkheden. Zelfs ontdekten ze nog een zwembad, verborgen in de Romneyloods in de achtertuin. Maar de zee is groter, dus dat is nooit meer gevuld. Vindt mijn man helemaal niet erg. Water is hem te nat. Laat daar de mossels  maar van genieten. Voor zijn Zeeuwschap is dat toch ook geen al te sterk bewijs. Sneeuwschaap, of desnoods: Zeeuws hapje, suggereert de spellingchecker. Ik luister lekker niet.

rapportje

Héla hola. Breken we eerst  de verzorgingsstaat af, de klus is al bijna geklaard.  Gaan we nu onderzoeken wat daar dan het gevolg van is. Dat hoor ik de man van de adviesraad "voor de maatschappelijke ontwikkeling" nu net in alle ernst beweren. Ik kan het hem vertellen. De oude schoenen zijn weggegooid.

Je hoeft echt niet meer dan een gepensioneerde huisvrouw te wezen om dat te kunnen vatten. Alweer iemand aan het woord die de overheid ziet als iets eigenstandigs. Iets waar we eigenlijk alleen maar last van hebben. Overboord ermee. Alsof we die overheid niet zelf verzonnen hebben om ons onze vijanden van het lijf te houden. Zoals daar zijn oorlogszuchtige buren met enge wapens, maar ook zaken als ziekte, domheid en armoede. Vroeger hadden we daar hoogstens wat goedwillende edelen voor, en vrouwtjes van de kerk. De anderen waren hardwerkende Nederlanders - anders geen kastelen en kathedralen -  die waren aangewezen op aderlaters en keiensnijders en wat karige aardappels. Ze konden lezen noch schrijven, maar gingen gelukkig al vroeg dood.

Naar tijden van zelfredzaamheid moeten we terug vinden de rijkaards van nu. De eerste wolf is ook alweer terug in de Noordoostpolder, de eerste stap terug naar de Middeleeuwen is gezet. Die polder was er toen nog niet eens.  Het past in de politieke mode van de laatste jaren. Verantwoordelijkheden moeten terug naar de burger. Om de centen, dat ontkent de deskundige rapportschrijver niet.  Maar daar moest toch eigenlijk ook een positieve draai aan gegeven kunnen worden. Vandaar dat zijn raad dat rapportje moest schrijven. De garantie voor doel- en cirkelredeneringen, blijkt. Hij heeft het over "nuances in de solidariteit", en dat "onderzoek" aantoont dat wij mensen daar behoefte aan hebben. We gunnen kortom minder mensen onze collectief georganiseerde steun. (Als we er zelf het slachtoffer maar niet van worden, denk ik dan.)

Ook deze man moet constateren, dat het er ondertussen allemaal niet echt goedkoper van wordt. De belastingdruk blijft hoog, het voorzieningenpeil daalt, de kosten verschuiven. Al keert de wal het schip: de Deventerse wethouder die voor bijstandstrekkers een toekomst zag in de thuiszorg moest door het stof. Het budget voor het inkopen van ook  minder dan tien uur zorg mag toch nog blijven. Studenten mogen nog een beetje hoop houden over het leenstelsel. Noord-Holland wil bij nader inzien misschien toch helemaal niet fuseren. Ach, waren we er maar nooit over begonnen. Had een hoop geld gescheeld. 

hoofd

Is het mogelijk een heel hoofd te transplanteren? Moet ik echt tot 2017 in deze tochtige stokoude huurwoning blijven zitten voordat de corporatie weer eens geld voor onderhoud heeft? Wie ruimt die anonieme bootjes op die in onze wateren liggen weg te rotten? Waarom geven de banken geen gehoor en moeten we met pensioengeld de economie aanjagen? Alweer heel wat vragen op deze vrijdagmorgen, die om antwoorden schreeuwen.

Vooral het overzetten van een nog goed hoofd op een beter lichaam prikkelt natuurlijk de verbeelding. Dàt is nou echt eens gezondheidszorg die wat mag kosten. Vijftigduizend banen in de thuiszorg zijn wegbezuinigd, maar dan hebben we tenminste geld voor deze innovatie. Alleen wie waagt zijn hoofd eraan, en wie zijn lijf. Of gaan ze ruilen? O gelukkig, de transplantatiedeskundige ziet het de komende twintig jaar nog niet gebeuren. Want experimenten met proefdierhoofden laten het hoofd achter op een verlamd lijf, de verbindingen met het rugge(n)merg blijven mislukken. Dan kan je net zo goed op de hart-longmachine worden gezet, in het kamertje bij Mandela. En hoe gaat het eigenlijk met die hoe heet hij ook alweer uit Israël, Sharon, die nu alweer zeven jaar in coma ligt?

Ja sorry hoor mensen, het is één rug met merg en één pan per te bakken koek, dus de spellingverbeteraars hadden daar nóóit en nóóit meer dan ruggemerg en pannekoek van mogen maken, stelletje koekenbakkers dat het is! Of voor mijn part die het zijn. Als we allemaal maar wel snappen dat de zin die begint met  "hij is een van de grootste koekenbakkers.."niet gevolgd wordt door "die er is", zoals de mensen vaak beweren, maar door "die er zijn". Zo zit het. Het hoofd gebruiken, ook bij taal. Over het overige crisisnieuws een andere keer.

samenwerking

Vandaag tijd voor iets luchtigers. U denkt: een Koningslied voor de Belgen. Over drie weken moet het klaar zijn. In minstens twee talen ook nog eens. Mis, vandaag gaat het over twee chimpansees. Net mensen, zoals u weet. Maar toch niet helemaal.

We konden op een filmpje zien hoe chimpansees samenwerken voor het inhalen van een banaan. De apen zitten ieder in hun eigen hok. De pestkoppen die het proefje bedacht hadden, hadden in de gang voor de kooien een lange plank neergelegd. Ter hoogte van elk hok een smakelijke banaan erop. Bij de uiteinden van de plank oogschroeven. Een lang touw leidde van de ene aap door het oog aan zijn kant over de plank naar het andere oog en tenslotte de andere aap. Door samen het touw strak te trekken konden ze de plank doen schuiven en kwamen de bananen binnen bereik.

Maar als ze slordig trokken kwam de plank scheef aan. Dan kon er maar één van de twee zijn banaan binnenhalen. Die aap liet het touw los, en ging tevreden over tot ogenblikkelijke consumptie van de buit. Daarmee was zijn collega mooi in de aap gelogeerd, want hij kon alleen nog maar het touw binnenhalen. Niks banaan.

Het filmpje wilde ons daarna wijsmaken dat kleine mensjes dat toch anders doen. Die hoefden niet in kooien, en hier ging het om knikkers. Ook zij snapten de bedoeling. Die knikkers hoefden zij niet op te eten, die konden na de verovering in een knikkerspel worden gestopt. Het aardige was dat die knikkers gedeeld werden, ook als het ene kind er meer had geoogst dan het andere.

De wetenschapsmedewerker van de Knorriekrant is niet erg overtuigd van de bewijskracht. Waren de kinderen vaak blootgesteld aan Sesamstraat? Had die ene aap eigenlijk een bloedhekel aan die ander? Ik ken een brievenbusscène met een kind dat liever de net bezorgde prachtig gekleurde flyer opat, dan zijn jongere zusje er een bik op te gunnen. (Ik geloof niet dat ze al kon lezen.)

Gelukkig zijn er ernstiger problemen die tegenwoordig onze aandacht vragen. Zoals hoe het nu verder moet met Willem-Alexander, die net op bezoek zou gaan voor zijn kennismaking met Albert. Komt daar in België opeens een jongere koning. Die dus geacht wordt zijn opwachting te gaan maken bij de langer zittende vorst, en dat is dan weer dien Ollander. Samenwerken, gaan zij dat ook kunnen? Gelukkig hebben zij dochters. En koninginnen trouwens ook in overvloed. Drie hebben de Belgen er zelfs. Het zal dus wel goedkomen.  

carrière

Ach, nee toch. Iedereen schijnt het een goed idee te vinden. Zelfs de mensen die het niet zijn geworden. Maar Knorrie niet. Knorrie ziet niets in een plaats voor de KLM in het Internationaal Olympisch Comité.

Knorrie volgt Camiel Eurlings al sinds hij de allerjongste Kamerkandidaat was. Het CDA zag wel wat in hem, de burgemeesterszoon met Limburgse wortels. Hij zou een heel grote gaan worden. Maar hij kwam net van de universiteit en moest nog wel wat rijpen. Daarom kreeg hij op de lijst van 1998 een niet-verkiesbare plaats. Camiel zorgde dat hij met voorkeurstemmen tòch al meteen in de Tweede Kamer kwam. En in het fractiebestuur. In de carrièreplanning paste daarna dat hij lijsttrekker voor Europa werd, een karwei dat hij met frisse tegenzin op zich nam. Balkenende haalde hem terug uit Brussel toen hij een minister van verkeer nodig had. (Nog steeds jong, maar niet zo jong als Pronk destijds.) Dat was een mooie springplank naar de hoogste partijtoppen, dacht het CDA. Maar de geruchten bleken waar: de KLM nam Eurlings over. Hij is er nu president-commissaris.

Politici worden er op aangesproken als ze als verkeersminister een man hebben die slapende aandelen heeft. Ik word pas ongerust als een verkeersminister zijn overstap naar het bedrijfsleven maakt met het argument dat hij toe is aan gezinsvorming en daarom uit de politiek stapt. De switch heeft niet geholpen, de relatie is stukgelopen. Eurlings zagen we alleen nog even terug op het CDA-congres in Arnhem, waarin hij zijn kaarten zette op Maxim Verhagen die Wilders wilde gedogen, en waarin Hirsch Ballin zijn partijgenoten vergeefs smeekte “Doe dit het CDA, doe dit ons land niet aan”.

Voor deze man moet de koning plaats maken omdat hij geen kroonprins meer is. De kroonprins van het CDA wilde toen puntje bij paaltje kwam Balkenende niet opvolgen. Onsportief koos hij het hazenpad, in tijden van heel grote nood. Verstand van sport brengt hij ook al niet mee, al schijnt hij zich naar het voorbeeld van Van Agt wel met wielrennen bezig te houden, in Limburg een populaire sport. Een met, zoals wij inmiddels allen weten, bijzonder kwalijke trekjes. Zoals de hele sport zo langzamerhand doordrenkt is van commercie en omkoperij. We moeten vrezen, door zijn onwaarachtige transfer en de gretigheid waarmee hij als lobbyleider Nederland met de organisatie van Olympische Spelen heeft willen opzadelen, dat de nog steeds veel te jonge Eurlings onverantwoord groot gevaar loopt in een zo erkend corrupte omgeving als die van het IOC. Blij dat we daaraan Van den Hoogeband of Krajicek nu niet hoeven bloot te stellen.

Maus

Ja hoor, het staat er nog! Af en toe moeten we even gaan kijken, we willen zekerheid. Maar we kunnen weer opgelucht herademen. Echt waar. Het is er nog gewoon. Een Postbank, een heuse Postbank. Met ook nog een postkantoor erbij, en een brievenbus ervoor, zelfs een prachtige automaat waaruit je postzegel, echte postzegels, kunt kopen. Alleen toch jammer, dat geel de dominante kleur is.

We moeten er - daarom zijn ze zo geel - voor naar Duitsland, bij ons hebben we alleen nog een Posbank. Die is op zijn mooist dan weer paars, al is-ie heus ook wel adembenemend. Maar toch anders, zo zonder die T.

In Duitsland hebben ze ook nog boekenwinkels, trouwens. Wat voor mensen zoals ik, oud genoeg om nog in Frans, Engels, èn Duits les gekregen te hebben, geen onoverkomelijk bezwaar is.

Omdat mijn man toch ook nog even het station wilde gaan inspecteren kon ik zo'n rijkvoorziene winkel even binnen en vond een handboek over de natuur, voor kinderen uitgelegd door Die Maus. Voor de 'nice price' van nog geen zeven euro, terwijl het toen het uitkwam zeventien had gekost. Er worden 170 beesten in behandeld, inclusief instructie voor bijvoorbeeld een wurmenparadijs. Ik vertrouwde erop dat de natuur sinds 2010 niet al te schrikbarend zou zijn veranderd, en schafte het aan. "Mocht dat wel van Samsom?" vraagt mijn man nog. "Ja," bluf ik."Duitsland is toch Europa, dat mogen we ook stimuleren."

Jeugdsentiment is het. Van de "Sendung mit der Maus" genoot ik zelf al toen Peter Lustig nog presentator was, in 1973. Het programma werd op de Nederlandse televisie doorgegeven, kabel had je nog niet. Door Sesamstraat is het in 1976 verdrongen. Ons oudste kind kwam een jaar later en ik was dus al van knap gevorderde leeftijd, maar het gemiddelde van de Mauskijkers ligt op een geruststellende 39 jaar dus ik hoef me nergens voor te schamen.

Tussen toen en nu hebben de Nederlanders in hun wijsheid besloten dat de Postbank en de postkantoren vermorze--- ja, dat weet u nu wel. Maar ook besloten ze, dat drie moderne talen niet meer verplicht hoefden te zijn. Met catastrofale gevolgen voor onze concurrentiepositie, onze voorsprong in de wereld zijn we kwijt. Tuurlijk, Engels is ieders vrijwillige voertaal. 'Nice price' begrijpen ook de Duitsers. Maar voor die kinderen van me, met een opa die Duits onderwees en een moeder die een rector had gehad die de Deutscher Wortschatz nog had geschreven, is het sneu. Of zouden ook zij zich nog graag laten voorlezen? Toch eens proberen.

merde

Zomer bij de NOS, tijd voor de zomercolumns. Dat zijn ultrakorte grappig bijdragen van de buitenlandcorrespondenten. Frankrijk mag beginnen. Au! Leuk ja, maar een miskleun. De man probeert ons wijs te maken dat de uitdrukking "Daar zit geen woord Frans bij", min of meer zegt hij er nog bij, betekent: het Frans kent geen lelijke woorden.

Hij laat daarna Fransen aan het woord die het tegendeel bewijzen door hem hun favoriete scheldwoorden toe te vertrouwen, en toont een blokvormig 400 pagina's tellend boek met daarin de hele collectie. Hij bewijst tenslotte dat de Fransen ook weer niet alles over hun kant laten gaan. Quasi een leuk meisje beledigend ontvangt hij een ferme bijna-klap in het gezicht, nog een paar maal herhaald. Au.

De NOS-correspondent zal het hele boekje nodig hebben als hij beseft dat de werkelijke betekenis van het zinnetje waarop zijn bijdrage stoelt, is dat er zogeheten 'klare taal' wordt gesproken. Een niet mis te verstane boodschap, dus. Pijnlijk als je de uitdrukking nooit doorgrond hebt en dan wel je broodwinning ervan maakt om voldoende Frans te kunnen begrijpen teneinde ons over la Hollande op de hoogte te kunnen houden.