radenloos

 

 

Al op 3 april van het vorig jaar besteedde dit onvolprezen blog aandacht aan de moeite die het kost mensen nog te interesseren voor het raadswerk. De Telegraaf was er mee gekomen. Nu beginnen we het nieuwe jaar met recycling van dit oude prakje. Een beetje laat, want de verkiezingen staan voor de deur en de kandidatenlijsten moeten allang zijn opgesteld. De bron is deze keer Nieuwsuur, dat nu ook de zondag moet vullen. Zo wordt oud nieuws opeens actueel.

Oud-burgemeester Jan Mans van Enschede mocht zijn deskundig licht laten schijnen over het gebrek aan kwaliteit van raadsleden. Uitgerekend de man die naar verluidt zelf van huis was toen zijn gemeente ontplofte door rampzalig vuurwerk. In allerijl moest hij terugkomen van een niet zo echtelijk uitstapje over de grens, wisten de betrokkenen. Nee, ook de kwaliteit van burgemeesters laat te wensen over. het zijn eigenlijk net mensen.

 

Wat ik weet van de elf mensen die zich voor geen driehonderd gulden per maand inzetten voor het raadswerk toen ik mee ging doen: zij voelden zich vanuit hun politieke verschillen van inzicht gezamenlijk verantwoordelijk voor een goede gang van zaken.

 

 

Uit de maar net vijfduizend inwoners was deskundigheid bijeengebracht uit de juridische hoek, de financiële wereld, de volkshuisvesting, het onderwijs, management in de gezondheidszorg, de journalistiek, de agrarische sector, er was een verzekeringsdeskundige en de eigenaar van een adviesbureau voor de overheid.  Als PvdA-fractie hadden we ook nog een echte arbeider in ons midden, de man die tot aan zijn pensionering voor de suikerfabriek in de bietencampagnes de elektrische installaties aan de praat had gehouden.

 

Voor het geld kon niemand het doen, er moest geld bij. Weliswaar waren de raads- en commissievergaderingen avondwerk. Daar leed alleen je gezin onder, niet je gezinsinkomen. Maar wilde je je bestuur controleren dan moest je overdag vrij nemen. Afreizen naar Haarlem, Amsterdam, Den Haag, Hoofddorp en wat dies meer zij want daar speelden zich gevechten af waarbij wij van de oppositie (PvdA, later ook D66) de collegeleden (CDA en VVD) op de vingers wilden kijken. Of we wilden toezien hoe het ging met de besluitvorming rond Schiphol. Ach, hadden Kamerleden zich maar zo ingespannen om te weten hoe de inspraak belazerd werd.

 

Maar ik dwaal af. Het college wil de gemeente nu opheffen. Haarlemmerliede gaat bestuurd worden door Haarlemse lieden, of ander afstandelijk volk. Halftimers, die zoals ik uit eigen waarneming weet, niet zelden pas ter vergadering de tijd vonden om de enveloppen met hun stukken te openen. Wat het nemen van beslissingen uiteraard buitengewoon bespoedigt.

 

In die tijd waren de raadsleden met het college nog het hoogste orgaan van de gemeente. De invoering van het dualisme dreef daar een ongewenste en catastrofale wig in. Sedertdien regent het ontslagen van wethouders en complete colleges. Balorige gemeenteraden hebben weinig anders meer te doen. Dualisme blijkt de doodsteek voor het zelfbestuur. Blij dat ik nog weet hoe het verleden echt beter was. Nu hoor ik serieus bedoelde pleidooien om de raden maar af te schaffen.  En te vervangen door een raad van commissarissen, die de collegeleden kunnen aanstellen. Pas op, mensen, die radenloosheid gaat pas echt wat kosten.